 |
Èçäàòåëñòâî |
:. Èçäàòåëñòâî
LiterNet  |
Ìåäèè |
| :. Åëåêòðîííî ñïèñàíèå LiterNet |
| :. Åëåêòðîííî ñïèñàíèå ÁÅË |
:. Êóëòóðíè
íîâèíè    |
Êàòàëîçè |
| :. Ïî
äàòè : Ìàðò |
| :. Åëåêòðîííè êíèãè |
| :. Ðàçäåëè / Ðóáðèêè |
| :. Àâòîðè |
| :. Êðèòèêà çà àâòîðèòå |
Êíèæàðíèöè |
| :. Êíèæåí
ïàçàð |
:. Êíèãîñâÿò: ñðàâíè öåíè  |
Ðåñóðñè |
| :. Êàòàëîã çà êóëòóðà |
| :. Àðòçîíà |
| :. Ïèñìåíà ðå÷ |
Çà
íàñ |
| :. Âñè÷êî çà LiterNet |
Ivan Radev
Ôï èÝìá ôïõ âéâëßïõ áõôïý åßíáé ïé ôáîéäéþôåò êáé ç äñÜóç ôïõò óôá âïõëãáñéêÜ åäÜöç êáôÜ ôïí 18ï-19ï áú. Ý÷ïíôáò õð'üøéí ôçí ðñáêôéêÞ ôùí ìåãÜëùí ïñèüäïîùí ìïíáóôéêþí êÝíôñùí: ôçò ÉåñÜò ÌïíÞò ôïõ Áãßïõ ÉùÜííïõ ôçò Ñßëáò, ôçò ÉåñÜò ÌïíÞò ÆùãñÜöïõ, ôçò ÉåñÜò ÌïíÞò ×éëáíäáñßïõ, ïé ìïíá÷ïß ôùí ïðïßùí áíá- ëáìâÜíïõí ôçí áðïóôïëÞ íá ôáîéäåýïõí óå äéÜöïñïõò ôüðïõò ãéá íá åîáóöáëßæïõí ðñïóêõíçôÝò êáé äùñåÝò.
Ïé ìïíÝò êáèßóôáíôáé êÝíôñá ðíåõìáôéêÞò êáé åèíéêÞò áíüäïõ ôïõ Âïõëãáñéêïý ëáïý êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôçò ÁíáãÝííçóçò, ÷Üñç êáé óôçí áîéüëïãç äñÜóç ôùí ôáîéäéùôþí.
Ïé ôáîéäéþôåò åßíáé ðñïäéáôåèåéìÝíïé íá äéÜãïõí íïìáäéêü âßï ðïõ ðñïûðïèÝôåé ôõ÷ïäéùêôéóìü, ðïíçñßá êáé èÝëçóç ãéá Ýíá âßï ÷åéñáöåôçìÝíï áðü ôçí áõóôçñÞ ôÜîç ôçò ìïíÞò. Ðïëëïß ôáîéäéþôåò îå÷íïýí ìéá áðü ôéò áñ÷Ýò ôïõ ÌåãÜëïõ Áèáíáóßïõ êáôÜ ôçí ïðïßá ïé ìïíá÷ïé ðñÝðåé íá ìéóïýí ôïí êüóìï êáé íá ìçí åðéóôñÝöïíôáé óôç ìáôáéþôçôá ôùí åãêüóìéùí, íá ðáñáéôçèïýí áðü ôéò áíÝóåéò êáé áð'üëá ôá ðñïóùñéíÜ ðñÜãìáôá ôçò åðßãåéáò æùÞò. Óôçí óõíåßäçóç ôïõ ôáîéäéþôçìïíá÷ïý ç ëáúêÞ æùÞ ìå ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò öáßíåôáé ðéï åëêõóôéêÞ êáé åíäéáöÝñïõóá êáé ìå ðåñéóóüôåñåò åõêáéñßåò åêäÞëùóçò ôçò ðñïóùðéêüôçôáò ôïõ äçëáäÞ ôïõ ðñïóùðéêïý ôïõ Åãþ.
¸÷ïíôáò õð'üøéí ôá éäéÜæïíôá éóôïñéêÜ äåäïìÝíá ôïõ 18ïõ-19ïõ áú. ïé ôáîéäéþôåò áêñéâþò êáé ü÷é êÜðïéá Üëëç êïéíùíéêÞ ïìÜäá êáôáâÜëïõí ìåãÜëåò ðñïóðÜèåéåò óå ïñéóìÝíåò êáôåõèýíóåéò ôçò ðïñåßáò ôçò Áíá- ãÝííçóçò. Ìáæß ìå ôá èñçóêåõôéêÜ ôïõò êáèÞêïíôá ïé ôáîéäéþôåò-ìïíá÷ïß áíáëáìâÜíïõí ôï Ýñãï ôçò ðáé-äåßáò, ôïí áãþíá ôïõ ÁõôïêÝöáëïõ ôçò ÂïõëãáñéêÞò Åêêëçóßáò, ôéò ðíåõìáôéêÝò õðïèÝóåéò ôïõ ðïëéôéóìïý êáé ôçò ëïãïôå÷íßáò. Ïé áíÜìéîç ôïõò êïéíùíéêïðïéåß êáé åêðïëéôßæåé ôç æùÞ ôùí ÂïõëãÜñùí êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôïõ ôïõñêéêïý æõãïý. Óå áíôßèåóç ìå ôéò ìÝ÷ñé ôþñá ìåëÝôåò ðïõ áöïñïýí ôçí ÁíáãÝííçóç êáé ôçí éóôïñßá ôçò ÂïõëãáñéêÞò Ïñèüäïîçò Åêêëçóßáò, ç ðáñïýóá ìåëÝôç ðñáãìáôåýåôáé ôçí ïìÜäá ôùí ôáîéäéùôþí, ü÷é ìå ôá ãåíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ Üãáìïõ êëÞñïõ, áëëÜ ùò éäéáßôåñá äéáìïñöùìÝíç ïìÜäá. Ãéá ôïí óõããñáöÝá ç ïìÜäá áõôÞ ðáñéóôÜíåé éäéüìïñöï ôÜãìá ìïíá÷þí áíÜìåóá óôçí áèùíéêÞ êïéíùíßá ðïõ Ý÷åé äéáöïñåôéêÞ áðïóôïëÞ êáé õðçñåôåß äéáöïñåôéêÜ éäáíéêÜ.
Ôï ðñþôï ìÝñïò ôïõ âéâëßïõ "Ï êüóìïò ôùí ôáîéäéùôþí êáé ç ðíåõìáôéêÞ æùÞ ôïõ Âïýëãáñïõ êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôçò ÁíáãÝííçóçò" óêéáãñáöåß ôéò ðáñáìÝôñïõò ôïõ êüóìïõ ôùí ôáîéäéùôþí ùò èåóìïý êáé öáéíïìÝíïõ, åñìçíåýåé ôçí ðñïóùðéêüôçôá ôïõ ôáîéäéþôç-ìïíá÷ïý êáé ôçí ôåëåôïõñãéêÞ ìïñöÞ ôçò ðáñïõóßáò ôïõ. ÂÜóåé ôùí áõèåíôéêþí ãåãïíüôùí áíáó÷çìáôßæåôáé ï ìç÷áíéóìüò êáé ï óõíäõáóìüò ôùí äéáôÜîåùí ôïõ áõóôçñïý êáíïíéêïý ÷áñáêôÞñá ìå ôéò áíÜãêåò ôçò æùÞò ôïõ ðñáãìáôéóôéêïý ÷áñáêôÞñá óôçí êáèçìåñéíüôçôá ôïõ êëçñéêïý êáé ìå ôéò åíáëáêôéêÝò ëýóåéò çèéêïøõ÷ïëïãéêïý ÷áñáêôÞñá ôïõ âßïõ ðïõ äéÜãåé. Äéáìïñöþíåôáé ç áíôßëçøç ãéá ôç èÝóç ôïõ Ìåôï÷éïý ùò éåñïý ÷þñïõ ìåôáîý ôïõ Íáïý êáé ôïõ Ïßêïõ ùò ÷ñïíéêÜ ðñþôïõ èåóìïý êáé êÝíôñï åðáöþí ðïõ ðñïðïñåýåôáé óå ïñéóìÝíåò ðåñéðôþóåéò ôçò Åêêëçóßáò, ôïõ Ó÷ïëåßïõ, ôùí ìïñöùôéêþí óõëëüãùí êôë. Ðñáãìáôåýïíôáé ïé åêôéìÞóåéò, ï êáèïñéóôéêüò ñüëïò, ïé äéáöïñåôéêïß âáèìïß ôùí åðáöþí, ôçò ðñïóáñìïãÞò êáé ôçò êïéíùíéêïðïßçóçò ôùí ôáîéäéùôþí ôïí 18ï-19ï áú.
Âáóéêü ìÝñïò ôïõ âéâëßïõ åßíáé ç äñÜóç ôùí ôáîéäéùôþí ôçò ÉåñÜò ÌïíÞò ôïõ Áãßïõ ÉùÜííïõ ôçò Ñßëáò, ôçò ÉåñÜò ÌïíÞò ÆùãñÜöïõ êáé ôçò ÉåñÜò ÌïíÞò ×éëáíäáñßïõ. Ãéá êÜèå Ýíá áðü áõôÜ ôá ìïíáóôéêÜ êÝíôñá Ý÷åé ìåëåôçèåß ç éäéïìïñößá ôïõ, ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ, ôõðïðïéïýíôáé ïé ðñïôéìÞóåéò êáé ç åìðåéñßá ôïõò êáé ÷áñáêôçñßæåôáé ï ñüëïò ôùí Ìåôï÷éþí ôïõò. Ï óõããñáöÝáò äßíåé éäéáßôåñç ðñïóï÷Þ óôçí ðñïóùðéêüôçôá êáé óôçí ðáñïõóßá ôùí ßäéùí ôáîéäéùôþí-ìïíá÷þí. ÐáñÜ ôéò äõóêïëßåò ðïõ óõíÜíôçóå, ï óõããñáöÝáò êáôÝâáëå ìåãÜëåò ðñïóðÜèåéåò ãéá ôç óýíôáîç åãêõêëïðáéäéêïý ëåîéêïý ðïõ ðåñéÝ÷åé 320 ðåñßðïõ ïíüìáôá ôáîéäéùôþí.
Ôá ôñßá âáóéêÜ ìÝñç ôïõ âéâëßïõ Ý÷ïõí ôçí ßäéá ìïñöÞ:
Á'. Ç ÉåñÜ ÌïíÞ ÆùãñÜöïõ
1 ,Ç äñÜóç ôùí ôáîéäéùôþí ôçò.
2. Ôá Ìåôü÷éá ôçò.
3. Åãêõêëïðáéäéêü ëåîéêü ôùí ôáîéäéùôþíìïíá÷þí ìå âéïãñáöéêÜ óôïé÷åßá.
Â\ Ç ÉåñÜ ÌïíÞ ×éëáíäáñßïõ
1. Ç äñÜóç ôùí ôáîéäéùôþí ôçò.
2. Ôá Ìåôü÷éá ôçò.
3. Åãêõêëïðáéäéêü ëåîéêü ôùí ôáîéäéùôþíìïíá÷þí ìå âéïãñáöéêÜ óôïé÷åßá.
Ã\ Ç ÉåñÜ ÌïíÞ ôçò Ñßëáò ôïõ Áãßïõ ÉùÜííïõ
1 .Ç äñÜóç ôùí ôáîéäéùôþí ôçò.
2. Ôá Ìåôü÷éá ôçò.
3. Åãêõêëïðáéäéêü ëåîéêü ôùí ôáîéäéùôþíìïíá÷þí ìå âéïãñáöéêÜ óôïé÷åßá.
ÁíåîÜñôçôá äéáìïñöùìÝíï ìÝñïò ôïõ âéâëßïõ åßíáé "Ïé ôáîéäéþôåò ôùí Üëëùí ìïíáóôçñéþí" ðïõ Ý÷ïõí åì- öáíéóôåß óôá âïõëãáñéêÜ åäÜöç êáé óõãêåêñéìÝíá ïé ôáîéäéþôåò ôùí Éåñþí Ìïíþí Âáôïðåäßïõ, ÌÝãéóôçò Ëáýñáò, ÊáñáêÜëëïõ, Êïõôëïõìïõóßïõ, ÓéíÜ ê.Ü. Ï ëüãïò ðïõ ïäÞãçóå ôïí óõããñáöÝá ãéá íá óõìðåñéëÜâåé êáé áõôïýò óôç ìåëÝôç ôïõ åßíáé ïé Üìåóåò êáé Ýììåóåò ìáñôõñßåò ãéá ôçí èåôéêÞ ôïõò áíÜìéîç êáôÜ ôçí ðå- ñßïäï ôçò ÁíáãÝííçóçò. Óôéò Ýñåõíåò ðïõ áöïñïýí ôá ìïíáóôÞñéá ôïõ ×éëáíäáñßïõ, ôçò Ñßëáò êáé ôïõ ÆùãñÜöïõ ï óõããñáöÝáò áíáêÜëõøå ðëçñïöïñßåò ãéá ôç äñÜóç ôùí ôáîéäéùôþí êáé ôùí Üëëùí ìïíáóôçñéþí. Ôá ó÷åôéêÜ äåäïìÝíá ðïõ áíáöÝñïíôáé óôï âéâëßï äåí åîáíôëïýí üìùò ôï èÝìá ãéá ôç äñÜóç ôùí ôáîéäéùôþí áõôþí ôùí ìïíáóôçñéþí.
Ïé ðçãÝò ðïõ ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ãéá ôçí óõããñáöÞ ôïõ âéâëßïõ åßíáé ðïëëÝò êáé äéáöïñåôéêïý ÷áñáêôÞñá. ÌåñéêÝò áðü áõôÝò Ý÷ïõí åðéóçìáíèåß óôï êåßìåíï.
Ç õðÜñ÷ïõóá Âéâëéïãñáößá áöïñÜ ìüíï ôá âéâëßá ôá ïðïßá Ý÷ïõí ùò áíôéêåßìåíï ôïõò ôáîéäéþôåò ðïõ Ýäñáóáí óôç Âïõëãáñßá êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôçò ÁíáãÝííçóçò ôïí 18ï-19ï áú.
© Ivan Radev
=============================
© E-publisher LiterNet, 02.04.2001, No 4 (17)